YOLPINAR KÖYÜ

Suluova’nın büyük tarihi Köylerinden olan Yolpınar il merkezine 16 km ilçe merkezine 12 km mesafededir . Köyün kuzeyinde Akoren ve Boyalı, Batısında Dereköy, Doğusunda Harmanağılı Güneyinde ise Uzunoba köylerinde bulunmaktadır. Köy 590 rakımda eski Amasya yolu üzerinde kuruludur.

Tarım ve Hayvancılıkla geçimini sağlayan köylüler son yıllarda yapılan sulama göleti ile sulanılabilir arazilerin çoğalması sonucunda meyvecilik yatırımlarına yönelmiştir. Köy Osmanlı tarihi açısından son derece önemlidir. Danişmentliler ve Selçuklular döneminde kefere olarak Amasya boğaz girişine hakim ve akdağ bölgesinein merkezi konumu olan köy akdağ bölgesindeki Ulu Yörükler dene karma göçer Türkmen beylerin kışlak yerleşimi olarak görülmektedir.
Bölgeye yerleşen Türkmenlerden Abadoğlu Mübarizeddin Sevindük bey Hakale’nin gelişmesini sağlamış ve köyü bölgenin merkezi hakine getirmiştir. Sevindük beyin torunu Ömer oğlu Cüneyt bey Kayseri Valisi olmuştur.

Ladik kazası kızıloğlu sevindik bey’e malikne olarak verilmiştir., Aynı boydan Abdi bey Hamid Nahiyesinde, Ahmet beyde Ahmet saray denilen yerlerde hüküm sürmüştür. Osmanlıların Amasya bölgesine hakim olmalarından sonra Osmanlıya kavmi duygularla bağlı olmaları sonucu olarak Ankara savaşına Bayezit Paşa komutasında katılmışlar savaşın hemen sonrasında Çelebi Mehmet sultana destek olmuşlardır. 

Anadolu’nun Hükümdarsız olduğu bu dönemlerde bölgeye hakim olan Türkmen beylerinden Kızıloğuz oymağı Abadoğulları cematinden Merzifon ve gümüş kazalarının emiri olan Hakale ‘li Türkmen beyi Abadoğlu Hacı Mehmet Bey ve Hakala’da ikamet eden kardeşi Abdullah bey , yeğeni hasan bey çelebi Mehmet’in Osmancığa geldiğini öğrendikleri zaman kendisine ulak gönderedek bağlılıklarını göstermişlerdir. Verilen destekle Timur’ un komutanlarından Kara Devlet Şah Hakala önlerinde yapılmış savaşta yenilmiş ve Osmanlının yeniden ve daha güçlü kurulma süreci başlamıştır.
Osmanlı kayıtlarında “ Kefere, Kağala, Hakala” olarak görülen köy Akdağ Nahiyesinin merkezi konumundayken “ Hakala” nahiyesi kurulması ile birlikte Nahiye merkezi olmuştur.
Yolpınar köyü bölge köylerinin merkezi olma nedeniyle diğer köylerle bağları yoğun olduğu ve dağ köylerinin kışlak merkezi olması nedeniyle 19. Yüzyılda azalan nüfus ve sosyal sosyal hareketlilikten nasibini almıştır.

Ova ikliminin bozulması ve yaşanılmaz hala gelmesi sonucunda halkın bağlantılı oldukları dağ köylerine ya da Amasya merkeze çekilmeleri nedeniyle köyün nüfusu azalmış. Büyük çiftlerin kahyaları ve arazi işlerini takip edenlerin haricinde köyde hane kalmamıştır. Osmanlı Rus savaşlarından dolayı muhacir olarak gelen hanelerin yerleşmesi ile köyün nüfusu yeniden çoğalmıştır.Osmanlı döneminde son derece önemli bir bölge olan köyün nüfusu yeniden çoğalmıştır. Osmanlı döneminde son derece önemli olan köyün tarihi ile ilgili kaqyıtlar Hkala nahiyesi ve Argoma Nahiyesi kısmına yazılmıştır.