Sanayi

Şeker Fabrikası
Suluova’da bulunan ve temeli 13 Eylül 1953 yılında atılan Amasya Şeker Fabrikası A.Ş., 11 Eylül 1954 tarihinde inletmeye açılmıştır. Başlangıçta 1890 ton pancar/gün kapasitesinde kurulan fabrika 1965 yılında 2400 ton/gün, 1968 yılında ise 4800 ton/gün pancar işleme kapasitesine çıkarılmıştır.
Fabrikada kristal şeker üretimi ya¬pılmakta, ayrıca yan ürün olarak melas ve yaş küspe çıkarılmaktadır.
Kuruluş yıllarında çiftçiler adına %23 hisseye sahip olan Pancar Ekicileri Kooperatifi bugün %71.5 hisseye sahiptir. 1991 yılına kadar Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi tarafından yönetilen Amasya Şeker Fabrikası, 1991 yılında yönetimini de tamamen özelleştiren ilk şeker fabrikasıdır. 1991 yılından beri yapılan yatırım ve modernizasyonla oto¬matik numune alma ve analiz laboratuarı kurmuştur. Bu yatırımlar sonucu fabrika, 5500 ton/gün kapasiteye çıkarıl¬mış olup, yılda 550.000 ton şeker pancarı İşleyerek, yaklaşık 65.000 ton kristal şeker üretmektedir. Yan ürün olarak yılda 25.000 ton melas üretilmektedir. Melaslık kuru küspe tesisinde ise yılda yaklaşık 25.000 ton üretim gerçekleştirilmektedir. Fabrikadan çıkan 193.000 ton yaş küspe direkt olarak çiftçilere hayvan yemi olarak dağıtılmaktadır.
Fabrikada 891, bağlı bölgede 251 olmak üzere toplam 1142 kişi çalışmaktadır. Yaklaşık 400 köyde 30.000 çiftçi tara¬fından 200.000dekar alanda şeker pancarı tarımı yapılmaktadır.Pancarın ekim planlamasının yapılması, ekim, bakım ve söküm işlen fabrikanın tarım servisi tarafından bölge örgütlemeleri aracılığı ile yapılmaktadır. Fabrikada kampanya dönemi yaklaşık 100 gün sürmektedir. Fabrika ihtiyacı olan elektrik enerjisini buhar tribünlerinde üretmektedir. Fabrika bakım ve onarım ihtiyaçlarını büyük ölçüde kendi imkânları ile yapmakta, kirli sularım da kendi arıtım tesislerinde arıtmaktadır.
Fabrikanın 2006 2007 yılı kampanya dönemi 71 gün sürmüştür. Kampanya dönemi içersinde 338.000 ton şeker pancarı İşlenerek 37.450 ton kristal şeker, 15.574 ton % 50 polarlı melas üretilmiştir. Bu donem içersinde fabrikanın pancar işleme kapasitesi 4 838 ton/gün olmuştur.
Şeker fabrikası ülkemize yılda 100-130 milyon TL. katma değer kazandırmaktadır.
Etil Alkol Fabrikası
Şeker Fabrikasında yan ürün olarak üretilen melası değerlendirmek için kurulmuştur. 1996 yılında üretime geçmiş tir. Günde 200 ton melası işleyerek 60.000 litre etil alkol, 60.000 ton yoğunlaştırılmış slempe ve 6 ton sülfat üretecek kapasitededir.
Pan-Et A.Ş.
Et ve Balık Ürünleri A.Ş. adı alanda 1976 yılında 110 dönüm arazi üzeri¬ne kurularak faaliyet gösteren tesis, 1995 yılında Amasya Pancar Ekicile¬ri Kooperatifine satılarak özelleşti-rilmiştir. Şirketin 40.000 hissesinin 39.995″ Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifine aittir. Tesisin 300 büyükbaş/gün ve 2000 küçükbaş/gün kesim kapasitesi vardır. Tesisin 1000 tonluk soğuk hava depolama kapasi¬tesi vardır. Toplam 74 İşçi görev yap¬maktadır.
Suluova Küçük Sanayi Sitesi
1995 yılında hizmete girmiştir. İlçede ihtiyaç duyulan araç gereç bakım ve onarımını yapan, yedek parça satan 185 adet atölye ve İşyerinden İbarettir. Sanayi sitesi, kooperatif tarafından yönetilmekte ve 171 ortağı Bulunmaktadır.
Dağcılar Kabin Sanayi
İlçede bölge çiftçisinin ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla Dağcılar kabin Sanayi 30 yılı askın bir süredir üretim yap maktadır. 2000 metrekare kapalı, 6000 metrekare açık alan üzerine kurulu olan tesiste, traktör emniyet kabini, biçer¬döver ve iş makinesi kabinleri, değişik tonajlarda su tankerleri, traktör römorku ve pancar yükleme kepçesi imalatı yapılmaktadır.
Kozlu Yem
Yem sektöründe dünya standardında yem üretmeyi hedefleyen ve en ileri teknolojiyi kullanan KOZYEM, geliş¬mekte olan hayvancılık sektörüne en kaliteli yemi sunmakladır. 1998 yılında faaliyete başlayan Kotlu Yem, 120.000 m2 yer üzerine, 30.000 m2 kapalı alanda kurulmuştur. Tam otomasyonlu modern tesislerinde gün¬lük 920 ton üretim kapasitesi ile yem çeşitlerini yüksek kalitede üretmekledir.
Un ve Yem Sanayi
Suluova’nın verimli arazisinde üre¬tilen 89 bin ton buğdayın işlenmesi amacıyla üç un fabrikası kurulmuş¬tur. Bunların dışında hayvan besininde gerekil olan yemle de ilçemizde kurulmuş olan iki yem fabrikasında üretilmektedir. İlçede yetiştirilen tahıl ürünleri ilçemizde kurulmuş olan 2 adet yem fabrikası İle 3 adet un fabrikası tarafından işlenmektedir.
Yeni iş Kolları
(Tekstil, Mermer, Parke ve Plastik Sa¬nayii)
Girişimci bir ruha sahip olan Suluova insanı, ilçenin gelişmesine yardımcı olacak yeni iş kollarına atılmakta, yöre ve çevre insanına iş imkanı sağ¬layarak ülke ekonomisine katkıda bu-lunmaktadır. Tekstil alanında 2 fab¬rika gömlek ve hazır giyimde imalat yapmaktadır. İlçemiz sınırları içinde bulunan mermer yataklarının işletilmesi amacıyla ilçemizde mermer fabrikaları kurulmuş ve halen üretimine devam etmektedir. Plastik sanayii alanında ise hortum ve boru imalatı yapan bir plastik fabrikası İlçemizde faaliyet göstermektedir. Beton kilitli parke taşı, beton yapı elemanları ve hazır beton üretimi alanında faaliyet gösteren bir adet parke fabrikası bulunmaktadır.
Organize Sanayi Bölgesi (OSB)
İlçe; doğal kaynakları, tarım ürünleri ve hayvancılık üretiminde çeşitliliği ve bolluğu ile bölgeye gelen yatırımcılara önemli imkânlar sunmaktadır. Bu imkândan yararlanmak isteyen firmalar için bölgeyi daha cazip hale getirmek, teş¬viklerden yararlanmasına fırsat vermek amacıyla organize sanayi bölgesi çalışmalarını başlatılarak organize sanayi bölgesi kurulması amacı ile Suluova Kazanlı mevkiindeki yer seçildi. Yapılan proje 2005 yılı yatırım programına alınarak 300.000 YTL ödenek ayrıldı. Organize Sanayinin kurulacağı alanda mevcut olan özel mülkiyete bedeli ödenerek tapu tescili yapıldı. Sahanın jeolojik ve jeoteknik etüt çalışmaları tamamlanarak Afet İşleri Genel Müdürlüğünden vize edildi. Sahanın mevzii imar planlan Bakanlıkça da onaylandı. Sahanın, zeminde aplikasyon ve arsa düzenleme uygulaması, parselasyon planı, alt yapı projeleri ve elektrik projelerinden oluşan avam projeleri bakanlıkça onaylanarak, uygulama projelerinin yapımı gerçekleştirilmiştir. 16.07 2007 tarihinde yol, kanalizasyon, yağmur suyu, İçme suyu ve gömme su deposu gibi alt yapı yapım İhalesi yapılarak çalışmalar başlatıldı. Bölgenin altyapı çalışmalarından kanalizasyonu tamamlanmış, yağmur suyu bitirilmiş, içme suyu getirilmiş, yolların parkesi döşenmiş, parseller yatırımcıya tahsis edilecek hale getirilmiştir. 2009 yılı sonu İtibariyle 15 firmaya yer tahsisi yapılmıştır.
Suluova Organize Sanayi Bölgesi’nin Avantajları
Ekonomik ve sosyal gelişmelere baktığımızda Suluova ve yakın çevresinin üretim potansiyeli giderek önem kazan¬maktadır. ilçe, jeopolitik konumundan kaynaklanan deniz limanına yakınlığı, TCDD ağ bağlantısının ilçeden geçmesi, iç Anadolu, Karadeniz ve Doğu Anadolu karayolu ağının üzerinde olması, hava alanına 9 km mesafede yer alması ulaşımda büyük kolaylık sağlamaktadır. Teşvik Yasası’nın kazandırdıkları bölgede yer alan ve yatırım yapacak olan kişi ve kuruluşlar, asgari 10 işçi istihdam etmeleri halinde 5084 sayılı yasa ile tanınan teşvik ve desteklerin tamamından faydalanmaktadırlar. Bu kapsamda istihdam edilen her İşçinin (asgari ücret Ölçeğinde) gelir vergisi stopajı terkin edilmekte, SSK işveren payı hazinece karşılanmaktadır. Tesisin enerji faturasının (çalıştırılan işçi sayısına göre) %20-50’si hazine tarafından iade edilmektedir. Yatırımcıya bedelsiz arsa temini yapılmaktadır.
Tarım alanı geniş, ürün çeşitleri fazladır. Suluova çeşitli tarım ürününün bol yetiştiği bölgede yer alır. Gelişmeler mey¬ve ve sebze entegre tesisleri kurulmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Verimli toprakları organik tarıma elverişlidir. Bölgenin üretim kapasitesinin dış pazara taşınması imkânı bulunmaktadır. Suluova sığır üreticiliğinde önemli bir paya sahip Türkiye’de ilk kez Organize Besi Bölgesi, Suluova’da kurulmaktadır. Sadece ilçede 1208 ahırda yaklaşık 30 bin adet sığır, 6 bin küçükbaş hayvan yetiştirilmektedir. Temeli atılan ve çalışmaları hızla devam eden OSB’ye alınacak sığırlar için de 21 gün müşahade altında kalacakları karantina bölgesi yapılmaktadır. Sığır atıklarının işlenerek tarımda doğal gübre olarak kullanılması organik üretimi artıracaktır. Ayrıca Saluca köyünde bin baş kapasiteli süt işletmesi faaliyete geçmiştir. Amasya ve yakın bölge hayvancılığı hesaplandığında kapasitenin büyüklüğü ortaya çıkmaktadır. Tavuk üretimi yaygındır. Tavuk artıkları ve sığır gübresi kullanılarak biyogaz üretilmesi proje çalışmalarımız devam ediyor. Arsalar ücretsiz olarak yatırımcıya verilmektedir 748 dönüm arsa parselasyon planları tescil edilerek 85 adet yeni sanayi parseli tapusu oluşturulmuştur. Bu parseller alınacak talepler doğrultusunda yatırımcıya bedelsiz tahsisi yapıl¬maktadır. Teknik eğitimli genç nüfusa sahiptir Suluova, kurulacak işletmelerde çalışacak Teknik eğitimli genç nüfusa sahiptir. Ucuz ve kalifiye iş gücü mevcuttur, ilçede çok sayıda teknik lise eğitim hizmeti sağlamaktadır. Zengin doğal kaynaklar ilçenin su kaynakları yeterlidir. Kömür madeni rezervi zengindir. Eski ve Yeni Çeltek’in yanı sıra çok sayıda kömür ocağı faaliyete devam ediyor. Ayrıca rüzgâr enerjisi potansiyelini değerlendirmek üzere fizibilite çalışmaları sürdürülüyor. Yatırımcıya her türlü destek Yasal muafiyet ve indirimler yanında yerel yönetim tarafından hazırlanan resmi yazı ve belgeler, İzin ve ruhsat İşlemleri (yapı ruhsatı, yapı kullanma İzni, İşyeri açma İzni, SM ve GSM ruhsatları) ve diğer hizmetler yatırımcılara yerel imkanlarla her türlü destek verilerek kolaylık sağlanmaktadır. Yatırımcıya yerel imkânlarla destek verilirken her türlü kolaylık sağlanmaktadır.
Ege Üniversitesi (EBİLTEM) Tarafından Yapılan Suluova OSB Değerlendirmesi
Sanayi Bölgelerinin Ortaya Çıkışı
19. yüzyılda Alfred Marshall taralından kullanılan “sanayi bölgeleri” kavramı ve buna bağlı olarak ortaya atılan organize sa¬nayi bölgeleri yaklaşımı ilk olarak İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nde uygulanmaya konulmuştur. Bu yaklaşımın temel amacı üretim işletmelerini belli alanlarda toplamak ve kümelen¬mesini sağlamaktır.
Organize sanayi bölgeleri, sanayinin belirli coğrafik alanlarda yapılanmasını sağlamak, planlı bir kentleşmeyi yürütebilmek, çevre sorunlarına yol açan oluşumları önlemek, bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanabilmek amacıyla imalat sanayi işletmeleri¬nin belirli bir düzen İçerisinde yerleşimlerim yönlendirmek için sınırları belirlenmiş ve onanmış, altyapı hizmetleri tamamlanmış ve ayrıca sosyal tesisler, mesleki ve diğer eğitim kurumlan ve teknoparklarla desteklenmiş alanlardır.
Bu tanımlamadan görüleceği gibi OSB’ler. İşletmelerin yer seçiminde ve kurulmasında en büyük maliyet unsuru oluşturan altyapı hizmetlerinin tamamlandığı ve işletmeler için en uygun yaşam ve üretim ortamlarının oluşturulduğu birer cazibe merkezleri haline getirilmişlerdir. Buna ilaveten OSB’lerde uygulanan teşvikler (detay İçin bakınız Sanayi ve Ticaret Bakanlığı) de bu bölgeleri yatırım ve üretim merkezi kılmaya davet etmektedir.
Türkiye’de Organize Sanayi Bölgeleri ve Bu Bölgelerin Durumu
Türkiye’de ilk OSB’nin kurulduğu 1962 yılından günümüze kadar kurulan OSB sayısı 2S0’yi geçmiş bulunmaktadır. Bu OSB’lerin maalesef çoğunluğu henüz faaliyete geçememiş olup bugün faal olan OSB sayısı 70 civarındadır (bakınız Sanayi ve Ticaret Bakanlığı). Kuruluş aşamasından faal üretim aşamasına geçişteki bu oran düşüklüğü çeşitli nedenlere bağlı olup araştırılmaya değer bir konudur. Bununla birlikte, faaliyete geçen OSB’lerin büyük çoğunluğu yüksek bir üretim performansına sahiptir. Diğer bir ifadeyle, OSB’lerde faaliyette bulunan İşletmelerin diğer işletmelerden daha yüksek bir üretim performansına sahip oldukları görülmektedir. (Kök, Deliktaş 2008).
Bu çerçevede, OSB’lerin işletmelere sağlamış oldukları pozitif dışsallıklar ve İçsel ölçek ekonomiler nedeniyle, İşlet¬melerin daha yüksek ürerim performanslarına ve dolayısıyla daha yüksek rekabet gücüne sahip olmaları önem arz etmektedir. Ayrıca bölgesel kalkınmada ve yerel üretim olanaklarını harekete geçirmede de OSB’ler büyük öneme sahiptir. Türkiye’de üretim yapısının sektörel ve bölgesel çeşitliliğe sahip olması yerelleşmeyi ve statik durumda olan yerel kaynakları dinamik hale getirmeyi zorunlu kılmaktadır. Bu bağlamda bölgesel politikalar izlemek ve bölgesel kalkınmayı önemsemek Avrupa Birliği ile bütünleşme çabalan ile de çelişmemektedir. Dikenin rekabet gücünün arttırılmasında bölgesel politikaların tasarlanması ve uygulanması zorunlu hale gelmiştir. Ancak, bölgesel politikaların belirlenmesinde ve uygulamasında rasyonel bir yol izlenmesi ve bölgesel kalkınma ajansları, araştırma merkezleri ve üniversitelerle işbirliği yapılması kaçınılmazdır.
Suluova Organize Sanayi Bölgesinin Yapısı ve Durumu
Suluova Organize Sanayi Bölgesi, bölgesel kalkınmada yerel kaynakları harekete geçirmek, bölgenin rekabet gücünü arttırmak ve bölge İnsanın refahını daha da yükseltmek amacıyla tasarlanan ve yerleşim için alt yapısı sağlanan bir kuruluştur. Bölgenin coğrafi konumu ve bünyesinde barındırdığı büyüme potansiyeli ve ayrıca mevcut sanayi yapısı dikkate alındığında Suluova’da bir organize sanayi bölgesinin bulunması önemli bir konudur.
Suluova Organize Sanayi Bölgesi’nde (SOSB) faaliyette bulunmak isteyecek olan işletmeler için uygun alanlar (parsel) oluşturulmuş olup işletmelerin talepleri beklenmektedir. Bu OSB’de yer alacak işletmelerin sektörel çeşitliliğe sahip olmaları beklenmekle birlikte esas itibariyle bölgede temel faaliyet alanını oluşturan iki sektöre odaklanılması gerek¬tiği düşünülmektedir. Bu sektörler;
•Bitkisel üretime dayalı imalat sanayi, üretim, pazarlama ve tedarik işletmeleri ile
•Hayvansal üretime dayalı imalat sanayi, üretim, pazarlama ve tedarik işletmeleridir.
Ayrıca,
•Tarım aletleri veya makine imalatı,
•Tekstil ürünleri İmalatı,
•Kauçuk plastik, kimyasal ürünler imalatı
yapan işletmelerin SOSB içerisinde yer almaları teşvik edilmelidir.
Bu çerçevede, önemli ortak faaliyetleri olan, ortak teknolojileri ve dağıtım kanallarını kullanan ve ortak müşteri ilişki¬lerini oluşturan ve işbirliğine açık işletme kültürünün ve kümelenmelerinin sağlanabilmesi gözden kaçırılmamalıdır.
Suluova OSB’nin faaliyete geçmesinde yakın çevrede yer alan özellikle Amasya. Merzifon, Samsun. Tokat OSB’lerinin deneyimleri İncelenmeli ve gerekli tedbirler alınmalıdır.
Amasya OSB’ nin neden başarılı olmadığı ve diğer OSB’lerde neden tam doluluk oranının sağlanamadığı irdelenmelidir.
Gerekirse bu OSB’lerde faaliyet gösteren ve faaliyetten vazgeçen işletmelerle görüşmeler yapılmalıdır.
OSB’ler arası diyalog, ulaşım ve etkileşim en etkin bir biçimde sağlanmalıdır.
Bölge menşeli ve yabancı yanmalarla diyalog kurularak bölgenin sahip olduğu yerel kaynaklar, edinimler ve diğer avantajlar ve dezavantajlar paylaşılmalı ve yerli-yabancı yatırımcılar SOSB’ ye davet edilmelidir. Bunun için gerek du¬yulduğunda bir ofis kurulmalı ve uygun yatırıma araması yapılmalı ve bilgilendirmesi sağlanmalıdır. Ne yapıldığı kadar belki de daha önemlisi bunu nasıl pazarladığımızda
Sonuç ve Öneriler
Suluova Kaymakamlığı, Belediye başkanlığı ve diğer yetkili kurum ve kuruluşlardan alınan bilgiler ve belgeler doğrul¬tusunda, Suluova Organize Sanayi Bölgesinin yerleşim planı ayrıntılı olarak incelenmiştir. Yerleşim planı, ülkemizdeki diğer önemli OSB Planları ile karşılaştırılmış ve şu sonuçlar ortaya çıkmıştır;
• Plan son derece iyi organize edilmiş, İşletme büyüklükleri her sektöre hizmet verebilecek şekilde tasarlanmıştır. Bu durum, hangi sektör olursa olsun bu mekânlarda çok rahatlıkla üretim faaliyeti yapılabileceğini göstermektedir,
• Organize Sanayi Bölgesi çevresinin boş olması, ileriki dönemlerde büyüme ihtimalinin olması sebebi ile önemli bir avantajdır. Gerekli görüldüğü takdirde OSB alanı rahatlıkla genişletilebilir,
• Organize Sanayi Bölgesinin şehirden uzak olması çevre temizliği açısından da iyi bir planlama örneğidir,
• Yapılan incelemelerde, organize sanayi bölgesinde banka, bankamatik ve PTT gibi hizmet sektörleri kurumlarının eksik olduğu tespit edilmiştir. Özellikle banka veya bankamatik gibi unsurların bölgenin, sanayiciler tarafından talep edilmesinde önemli bir unsur olduğu yapılan çalışmalarda görülmüştür,
• Diğer OSBE örnekleri incelendiğin, firmaları OSB’ye çeken unsurların başında ‘ucuz ve/veya uzun vadeli banka kredisi” geldiği görülmüştür. Suluova Sanayi ve Ticaret Odası girişimi İle bu bölgede yatırım yapacak sanayicilere düşük faiz oranlı ve/veya uzun vadeli banka kredi sağlanması bölgeyi daha cazip kılacaktır.
• Organize sanayi bölgesi her türlü yerleşime oldukça müsaittir. Ancak, unutulmamalıdır kİ, organize sanayi böl¬gelerine firmaların çekilmesi oldukça zordur. Bu nedenle ilk/öncü firmalara seçme ayrıcalığı tanınmalıdır. Onla¬rı İstedikleri yerlerde üretim yapma ve ticari faaliyet göstermeleri sağlanmalıdır. Bu firmalar beraberinde diğer firmaları da bölgeye çekecek ve bölge bir cazibe merkezi haline gelecektir. Başta ortaya konulan kısıtlayıcı ve zorlaştırıcı unsurlar bölgenin atıl kalmasına neden olacak ve yapılan yatırımlar boşa gideceği gibi, firmalarında diğer alanlarda verimsiz çalışmalarına sebep olunacaktır. Yapılan incelemelerde ülkemizdeki hiçbir OSB’de tam bir sektörel ayrım ve yerleşim düzeni tespit edilememiş, başlarda planlanmış olmasına rağmen, sonraki dönemlerde bu sistem uygulanamamıştır.
• Yapılan İncelemeler ve çalışmalar sonucunda. Suluova Organize Sanayi Bölgesine, bölge dışından yatırımcıların kısa vadede çekilmesinin zor olacağı gözlemlenmiştir. Çünkü bölgede bulunan diğer OSB’lerin (Merzifon, Amas¬ya, Tokat, Çorum ve Samsun) doluluk oranlarının 9670 seviyelerinde olduğu ve buralardaki yerleşik potansiyel göz önüne alındığında bu bölgeler yerine bunlar ile aynı hizmetlerin verildiği ve yeni kurulmakta olan Suluova organize sanayi bölgesine dışarıdan yatırımcının gelmesi kısa vadede imkânsızdır. Yatırımcılar sadece üretim yeri değil, aynı zamanda kalifiye eleman, büyük şehirlere yakınlık, ulaşım kolaylığı ve İş dışında zamanını geçirebileceği sosyal alanlar talep etmektedir. Suluova’nın bölgenin en küçük şehirlerinden biri olması bunu güçleştirmektedir.
• Bu nedenle Suluova, ön girişimci, model oluşturmak için kendi girişimcilerini buraya taşımalı ve bunlara istedikleri yerde üretim yapma ayrıcalığı vermelidir ve böylece girişimcilere, sanayicilere bölgenin sahibi oldukları imajını vermelidir. Bu örneklerin çoğalması diğer firmaları da oraya çekecek ve böylece bölgenin tamamen dolmasını sağlayacaktır. Ayrıca, yukarıda açıklanan unsurlar nedeni İle Suluova, kendi bünyesinden yeni girişimciler çıkar¬malı ve bunları organize sanayi bölgesinde konuşlandırmalıdır. Örneğin, ilçe ekmek fırınlarının bir araya gelerek kuracakları “Ekmek Fabrikası* OSB’de konuşlanmak ve bu model diğer sanayicilere ve girişimcilere örnek oluş¬turmalıdır. Ekmek Fabrikasının taşınması beraberinde un üreticileri veya diğer sektörleri beraberinde bölgeye çekecektir.
•Talep üzerine, Suluova Organize Sanayi Bölgesi bünyesinde ileri teknoloji içeren sektörlerin (yazılım, haberleşme ve iletişim… vs) yer alabilme olasılığı İncelenmiş, ancak bu durumun gerçekleşmesinin zor olduğu ortaya çıkmıştır. Çünkü bu sektörler bilgi yoğun sektörler olması nedeni ile üniversite ve Ar Gc merkezlerine yakın olmaları gerekmektedir. Diğer bir unsur İse, bu sektörde çalışan insanların büyük şehirlerde çalışma İsteğinin olması bu sektörün Suluova Organize Sanayi Bölgesinde kurulmasını olanaksız hale getirmektedir. Diğer bir unsur ise, pazara uzaklık ile ilgilidir. Bu ürünlerin Pazar paylarının önemli bir kısmı büyük şehirlerde olması, küçük şehirlerin şansını azalt¬maktadır. Türkiye’nin üçüncü büyük şehri olan İzmir’de dahi İT, yazılım ve haberleşme ağırlıklı bölge olan İzmir Teknoloji Bölgesinin doluluk oranının %10 olması, Suluova’nın şansının ne kadar az olduğunu göstermektedir.
•Suluova; hammaddesi, bölgesinde bulunan ürünlerin İşlenmesine ve daha yüksek katma değerli ürünlerin üretil¬mesine yönelik yeni sektörlere girmeli ve bu fabrikaların OSB’de kurulmasını sağlamalıdır, örneğin,
• Soğanın İşlenerek farklı ürünler üretilmesi,
• Şekerpancarı atığından enerji elde edilmesi,
• Organik tarım üretiminin başlanması ve yaygınlaştırılması gibi sektörlere girilmelidir. Böylece, hem bölgenin yıllardır üretmeye alıştığı ve büyük bir kesimin ürettiği ürünler değerlendirilmiş olacak hem de bu ürünler işlenerek daha fazla katma değer yaratacak ve bölgenin gelişmesi hızlanacak Organize Sanayi Bakanlığı tarafından hazırlanma çalışmaları süren “Sanayi Strateji Planı*na göre katma değeri yüksek ürünler üreten fabrikalar destelenecektir. Bu doğrultuda yukarıda söylenilen öneriler dikkatle incelenmeli ve uygulanmalıdır.
• Yapılan İnceleme de Amasya’da bir üniversite olmasına rağmen, bu üniversiteye ait hiçbir bölümün Suluova’da olmaması dikkat çekmiştir. Bölge sanayisinin yapısına uygun olarak, örneğin Gıda Teknolojisi Meslek Yüksek Okulu’nun Suluova’da kurulması bölgenin gelişmesine katkı sağlayacağı kesindir.
Prof.Dr.R. Cengiz AKDENİZ Doç. Dr. Ertuğrul Deliktaş Dr. Serdar TEMEL
Enerji
İlçenin elektrik enerjisi enterkornekte sistemi ile sağlanmaktadır. Kömür ise Çeltek linyitlerinden sağlanmaktadır. Odun ise devlet ormanlarından karşılanmaktadır. İlçemizde 13.253 mesken, 2.094 ticarethane, 93 resmi daire, 19 sanayii, 89 hayır kurumu olmak üzere toplam 15.548 elektrik abonesi bulunmaktadır. İlçede doğalgaz kullanılmaktadır. Biyogazdan elektrik üretme çalışmaları devam etmektedir.
Madencilik
Suluova’da başta MTA olmak üzere Özel firmalarca da maden sahaları arama çalışmaları sürdürülmektedir. Bölgede özellikle kömür rezervi ortaya çıkarılmış olup, bu alanda üretim sürdürülmektedir.
Eski Çeltek Kömür işletmesi
İlimizin sanayi sektörünün ihtiyacı olan kömürlerin % 70’ini karşılayan Amasya’da ki en büyük kömür üreticisi firma Eski Çeltek Kömür İşletmeleridir. Kömür yatağı Suluova’nın 2 km kuzeybatısında G35-a3 paftasında bulunmaktadır.
Bu işletme,1927 yılında DDY tarafından 437 hektar alanı kapsayan ruhsatı alarak çalışmaya başlamıştır. 1958 yılın¬da İl Özel İdaresi tarafından satın alınmış hala bu İdare tarafından işletilmektedir. 133 hektarlık işletilebilir kömür sahasında 2 açık ocakta üretim yapılmaktadır. Görünür kömür rezervinin 4 milyon ton olduğu belirlenmiştir. Yıllık 150.000 ton elenmiş toz, yıkanmış toz, fındık, ceviz, 1 ve 2. ürün parça ve paçal parça kömür cinslerinde üretim ve satış yapılmaktadır.
Eski Çeltek yöresindeki kömürlerin kimyasal değerleri şöyledir; Su: %6.3, Kil: %9.75, Kükürt: %1.5, AID kcal/kg: 5500 ilçemizde ayrıca 3 tane özel kömür işletmesi bulunmaktadır. Bunların da yıllık ortalama 50.000 ton kömür üretimi bulunmaktadır.
Bu işletmelerin ilçenin, çevre bölgelerin ve sanayicilerin kömür ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli katkıları bulun¬maktadır. İşletmelerde ortalama 500 işçi ve personel çalışmaktadır.
Oğulbağı Kömür Yatağı
Kömür yatağı köy yakınlarında ve G35-a3 paftada yer almaktadır. MTA tarafından 3.483.000 ton rezervi tahmin edi¬len kömürün kimyasal özellikleri şöyledir; su: %14.53, Kül: %10.31, Kükürt: %1.81, AID kcal/kg: 5574, Yoğunluk: 1.36- 193 ton/m3
Armutlu Linyit Yatağı
Kömür yatağı, Suluova’ya 5 km mesafede ve G35-a2,a3 paftalarında yer almaktadır. MTA tarafından 763.000 ton rezerv tahmin edilen kömürün özellikleri şöyledir; su: %9.96, Kül: %32.83, AID: 3587, Yoğunluk: 1.70 ton/m3
Çukurören Kömür Yatağı
Kömür yatağı, Çukurören köyü yakınlarında ve G35-b4 paftada yer almaktadır. MTA tarafından 364.781 ton rezervi tahmin edilen kömürün kimyasal özellikleri şöyledir; su: %15.45., Kül: %36.47, AID kcal/kg: 3162, Yoğunluk: 1,2 ton/ m3 Çukurören de bulunan ikinci kömür yatağının da MTA’ya göre rezervi 327.000 tondur. Maden ocaklarına ilave olarak İlçede 2 adet kireç ocağı, 4 adet taş ocağı işletmesi faaliyet göstermektedir.
Kooperatifçilik
Birleşme ve dayanışma bilincine varmış olan yöre halkı, kooperatifçiliğe ayrı bir önem vermektedir. İlçede, Merkez, Akören ve Eraslan olmak üzere üç yerde Tarım Kredi Kooperatifi, 10 Tarımsal Kalkınma Kooperatifi. 2 Tarımsal Sulama Kooperatifi, 3 Sulama Birliği, 1 Esnaf Kefalet Kooperatifi, 1 Taşıyıcılar Kooperatifi, 1 Kırmızı Et Üreticileri Birliği ve 1 adet de Soğan Üreticileri Birliği bulunmaktadır.
Ticaret
İlçede ticari faaliyetler sanayi tesislerinin artmasıyla büyük bir gelişme göstermiştir. Sanayi altyapısı tamamlandıkça organize sanayiye geçiş çalışmaları hız kazanmaktadır. Çevre halkı tarafından üretilen tarım ürünleri, soğan ve hayvansal ürünler, Suluova ticaretine hareketlilik getirmekte, bunların alım satımını yapan üretici ve esnafın yanında komisyoncular da fayda sağlamaktadır.
Üretilen şeker pancarının tamamı ilçedeki şeker fabrikasında işlenmektedir. Ayrıca şeker pancarından tohum üretimi de yapılmakta ve çiftçiye büyük bir gelir sağlamaktadır. Soğan üretimi hem iç pazarlara hem de dış pazarlara satılmaktadır. Bölgenin en hareketli ticaret merkezlerinden birisi olan Suluova da, cumartesi ve salı günleri halk pazarı kurulmaktadır.
İlçe de 2 adet et kombinası, 1 adet belediye mezbahanesi yanında 300 den fazla ticarethane, küçük sanayi sitesi İçersinde faaliyette bulunan 350 adet işyeri ve 6 adet banka şubesi faaliyet göstermektedir.